Boyun Fıtığı
Genel Bilgiler, Belirtileri ve Tedavisi
AŞAĞIDA ANLATILANLAR BOYUN FITIKLARI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER OLUP BOYUN FITIĞI HASTALIĞI OLAN HER HASTA İÇİN GEÇERLİ DEĞİLDİR.
BOYUN AĞRISININ FITIK DIŞINDA DA BİR ÇOK NEDENİ OLABİLİR VE BUNLAR ARAŞTIRILMALIDIR.
EN DOĞRU BİLGİYİ TEDAVİNİZİ ÜSTLENEN BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ UZMANINDAN ALMANIZ GEREKMEKTEDİR.
Boyun Fıtığı Nedir?
Boyun fıtığı, boyundaki omurlar arasında yer alan disklerin yırtılarak içindeki jelin (nükleus pulposus) dışarı taşmasıdır. Bu taşan kısım, omurilik ya da sinir köklerine baskı yaparak ağrı, uyuşma, karıncalanma veya kuvvetsizlik gibi semptomlara yol açabilir.
Neden Boynumuz Ağrır?
Diskler zamanla yıpranır ve elastikiyetini kaybeder. Bu da diskin dış katmanında yırtılmalara neden olur. İçerideki yumuşak yapı dışarı taşarak sinirlere bası yapabilir. Bu bası, kimyasal ve mekanik yollarla sinir kökünü tahriş eder.
Bunun en büyük nedeni insan omurgasının aynı yüzümüzün kırışması saçımızın ağarması gibi zaman içinde doğal süreçler sonucu yıpranması ve özelliklerini kaybetmesidir.
BOYNUNUZUN AĞRIMASI HER ZAMAN BEL FITIĞINIZ YA DA BİR OMURGA PROBLEMİNİZ OLDUĞU ANLAMINA GELMEZ.
Önemli olan ağrının şekli, süresi ile ağrı kesicilere, masaja, uygun egzersizlere veya dinlenmeye cevap verip vermediğidir
Ağrı bazen çok şiddetli de olabilir ancak yine de altta yatan bir fıtık olmak zorunda değildir. Boyun ağrılarının çok büyük kısmı hiç bir tedavi uygulamadan ya da basit tedaviler ile geçebilmektedir. Ameliyat gerektiren bel ağrıları oldukça nadirdir.
Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
- Boyun ağrısı
- Omuz, kol veya el boyunca yayılan ağrı (radikülopati)
- Uyuşma, karıncalanma
- Kas gücünde azalma
- Reflekslerde azalma
- Nadir olarak, omurilik basısına bağlı yürüme bozukluğu ve dengesizlik (miyelopati)
Boyun Ağrısı Ne Zaman Doktora Başvurmayı Gerektirir?
Öncelikle belirtmek gerekir ki, ağrınız sizi endişelendiriyorsa dilediğiniz zaman bir doktora başvurabilirsiniz. Fizik tedavi uzmanı, beyin cerrahı veya aile hekiminiz size yardımcı olacaktır.
Kırmızı Bayraklara Dikkat!
Şikayetleriniz arasında kolda ya da elde güçsüzlük, dengesizlik, yürüme güçlüğü belirtiler varsa,
Basit ağrı kesicilerle ağrınız geçmiyorsa, istirahat etmenize rağmen şiddeti giderek artıyorsa ya da özellikle geceleri ortaya çıkıyor ve sizi uykudan uyandırıyorsa,
Boyun ağrınız bir düşme veya kaza sonrası başladıysa,
Ağrınıza ateş eşlik ediyorsa,
Bilinen bir kanser hastalığınız varsa ve boyun ağrıları yeni başladıysa; buna plansız kilo kaybı eşlik ediyorsa,
Kortizon (steroid) türevi ilaçları uzun süre ve yüksek dozda kullanıyorsanız ve yeni başlayan boyun ağrınız varsa,
MUTLAKA BİR UZMAN DOKTORA BAŞVURMALISINIZ.
Boyun Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Boyun fıtığının tedavisi, hastalığın şiddetine ve hastanın yaşam kalitesindeki bozulmaya göre değişir. İlk aşamada dinlenme, fizik tedavi ve ilaçlar genellikle yeterlidir. Egzersizle boyun kaslarının güçlendirilmesi uzun vadede oldukça etkilidir. Daha ileri durumlarda enjeksiyon tedavileri veya ameliyat gündeme gelir. Tedavi süreci kişiye özeldir ve en doğru yaklaşım, uzman bir doktorun yapacağı değerlendirme sonrası belirlenmelidir.
Boyun Fıtığı Ameliyatı
Boyun fıtığı ameliyatları uzun yıllardır başarıyla uygulanan güvenilir yöntemlerdir. Çok büyük oranda hastada ameliyatlar boyunun ön tarafından aşağıda gösterilenşekildeki yaralar açılarak yapılır. Nadir bazı durumlarda omurilik baskısı arka tarafta daha yoğun olduğu için arka taraftan da yapılabilir. Ameliyat sırasında fıtıklaşmış disk dokusu çıkarılır ve sinir köküne olan baskı ortadan kaldırılır. Bu işlem genel anestezi altında yapılır ve hastalar çoğunlukla ertesi gün taburcu edilir.
Ameliyat sonrası hastalar mümkün olan en kısa sürede ayağa kaldırılır ve günlük yaşamlarına dönmeleri teşvik edilir...
Boyun Fıtığı Ameliyatları ile Bel Fıtığı Ameliyatları Arasındaki Fark Nedir
Bel fıtığı ameliyatları, halk arasında sıkça yanlış anlaşılan ve bu nedenle gereğinden fazla korkulan cerrahilerdendir. İnsanlar çoğunlukla kulaktan dolma bilgilerle, bir yakınının ya da tanıdığının yaşadığı olumsuz deneyimle hareket ederler. Oysa her hasta farklıdır ve her durumun tedavi planı kişiye özeldir. “İnsanların boyun fıtığı ameliyatları ile ilgili korkusu ise genellikle daha fazladır" Basit, tek seviye boyun fıtığı ameliyatları açıkçası bel fıtığı ameliyatlarına göre daha az invazivdir ve genellikle daha kısa sürede iyileşme sağlar. Boyun fıtığı ameliyatları sonrası hastalar genellikle daha hızlı bir şekilde normal aktivitelerine dönebilirler. Bunun en önemli nedenleri şöyle sıralanbilir:
- Boynumuz belimizden daha az yük taşır
- Boyun fıtığı ameliyatları daha fizyolojik ameliyatlardır ve daha az doku hasarı ile sonuçlanır
- Ameliyatların önden yapılabilmesi çok büyük bir avantajdır. Fıtık dokusu tamamen temizlenebildiği için aynı seviyede tekrar etme ihtimalleri sıfıra yakındır.
Sık Sorulan Sorular
Boyun fıtığı ameliyatlarında felç kalma riski çok düşüktür ancak bazı çok ilerlemiş ve çok ciddi omurilik sıkışmasına sebep olan hastalıklarda - ki bunlar artık basit bir boyun fıtığının çok ötesindedir - bu risk artabilir. Hastaların genellikle gözden kaçırdığı şey ameliyat olmamanın da felç kalma riskini artırabileceğidir.
Bu istisnalar dışında basit tek veya iki seviye boyun fıtığına bağlı tam felç gelişmesi neredeyse imkânsızdır.
Daha önce de belirtildiği gibi, basit fıtığının felç yapma ihtimali son derece düşüktür.
Öte yandan boyun omurga problemlerinde bazen tek sorun sadece basit bir fıtık olmamaktadır. Omurilik etrafındaki omurgaya ait bağ dokuların ileri derecede kalınlaşması, kemikleşmesi durumu omurilikte ciddi sıkışmaya neden olabilir. Bu konu artık bir boyun fıtığı sorunu olmaktan çıkıp, omurilik sıkışması (miyelopati) olarak adlandırılır. Bu durumda, fıtık tedavi edilse bile omurilik üzerindeki baskı devam edebilir ve bu da felç kalma riskini artırabilir. Bu sebeple bu hastalığı olan kişilerde basit bir boyun fıtığı ameliyatından daha fazlası gerekmektedir ve evet bu tarz cerrahilerde - yine düşük de olsa - felç kalma riski olabilir.
Bunun en önemli nedeni anatomimizdir. Belimizde en üst kısım hariç omurilik bulunmaz, sırt bölgemizde biten omurilikten çıkan sinir lifleri belimizdeki omurga kanalını dolduru ve sinir lifleri cerrahi müdehaleye daha dirençlidir. Ancak boyunda durum böyle değildir ve boyundaki omurga kanalının tamamıomurilik ile doldurulmuştur. Bu nedenle boyun fıtığı ameliyatları, bel fıtığı ameliyatlarına göre daha fazla dikkat ve özen gerektirir çünkü omuilik sinir liflerine kıyasla çok daha hassastır.
Lütfen unutmayın ki bu durum artık bir boyun fıtığı sorunu değildir ve çok daha ciddi bir hastalıktır. Doktorunuz bununla ilgili size çok detaylı bilgi verecektir.
Bu sorunun cevabı genetik ve çevresel pek çok faktörü içeren geniş bir konudur. Ancak en temel neden, omurgadaki yapısal yıpranmanın zamanla artmasıdır. Tıpkı cildimizin yaşla birlikte kırışması ya da saçlarımızın beyazlaması gibi, omurgamız da doğal süreçlerle yıpranır.
Bu doğal yaşlanma sürecine ek olarak fazla kilo, hareketsiz yaşam tarzı, sürekli olarak dengesiz bir şekilde ağır kaldırmak ve bazı metabolik hastalıklar da boyun fıtığı gelişimine katkıda bulunabilir.
UNUTMAYIN: Boyun ağrısının tek nedeni fıtık değildir. Doğru tanı ve uygun tedavi için bir uzmana başvurmanız son derece önemlidir.
Daha önce de belirtildiği gibi, fıtıklar çoğu zaman yaşla birlikte omurgada gelişen doğal yıpranmanın bir sonucudur. MR raporlarında “fıtık” olarak ifade edilen bulgular, genellikle bu yaşlanma sürecinin görüntüleme ile saptanan yansımalarıdır.
Özellikle 20’li yaşlardan itibaren, neredeyse herkesin MR görüntülerinde fıtık ya da fıtık benzeri değişiklikler görülebilir. Ancak bu bulguların büyük bir kısmı normal yaşlanma sürecine aittir ve çoğu zaman hastanın şikayetleriyle doğrudan ilişkili değildir.
Bu nedenle yalnızca MR raporuna bakarak “ameliyat gerekir” demek doğru değildir. Önemli olan, görüntüleme bulgularının hastanın klinik durumu ile uyumlu olup olmamasıdır. Bunu değerlendirecek kişi ise doktorunuzdur.
LÜTFEN UNUTMAYIN: Bizler MR filmlerini değil, hastaları tedavi ederiz. Raporunuzda çok sayıda bulgu yer alsa da, çoğu durumda cerrahi tedaviye ihtiyaç olmayabilir.
Her ne kadar bel fıtığı ameliyatları için dünya çapında tekrarlayan ameliyat ihtiyacı önemli bir sorun olsa da boyun fıtığı için bu ihtimal çok ama çok düşüktür. Boyun fıtığı genellikle tek bir seferde başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Boyun fıtığı ameliyatları, genel olarak güvenli cerrahi işlemlerdir ve komplikasyon oranı düşüktür. Ancak her cerrahi müdahalede olduğu gibi, bazı riskler mevcuttur.
En sık karşılaşılan riskler arasında enfeksiyon, kesi bölgesinde ağrı, sinir dokusunun tahrişi veya nadiren sinir hasarı yer alır. Çok daha nadir olarak kanama, beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağı görülebilir
Boyun fıtığına özel bir komplikasyon da alınan fıtık yerine konulan yapay diskin (kafes ya da cage de denilir) belli bir süre sonra yer değiştirip kaymasıdır. Çok nadir görülen bu sorun yeni bir ameliyatla yerinden oynayan materyalin tekrar yerine konulmasını gerektirebilir.
Boyun fıtığı ameliyatı sonrasında bir süre daha ağrı hissedilmesi mümkündür ve çoğu zaman bu durum normal kabul edilir. Özellikle sinir dokusu ve çevre dokular iyileşme sürecindeyken geçici ağrılar, karıncalanma veya uyuşma görülebilir.
Bu belirtiler genellikle zamanla azalır. Ancak ağrılarınız çok şiddetliyse, giderek artıyorsa veya beklenenden uzun sürüyorsa, mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Çünkü bazı durumlarda devam eden şiddetli ağrı, ek bir sorun veya komplikasyonun habercisi olabilir.
Açık konuşmak gerekirse ameliyat gerektirecek sorunlara sebep olan bir fıtığın maalesef başka bir tedavisi bulunmamaktadır. Fıtık mekanik bir problemdir. Olmaması gereken bir yerde olmaması gereken bir dokunun bulunmasıdır. Bu nedenle fıtık tedavisinde tek gerçek çözüm fıtığın mekanik olarak yani ameliyatla çıkarılmasıdır.
Ancak yukarıda da anlatıldığı gibi her fıtık da ameliyat gerektirmez. Hastaların büyük bir çoğunluğunda ağrı kesicier, boyunluk kullanımı ve fizik tedavi yöntemleri ağrınızı ve hayat kalitenizi yükseltmeye yetecektir. Cerrahi kararı bir çok farklı bulgunun ortaya çıkması ile alınan istisnai bir durumdur.