BEYİN KİSTİ NEDİR?

Çocuk beyin cerrahisinin sık karşılaşılan konularından birisi olan beyin kistleri ya da kistik beyin lezyonu, beyinde bulunan içi sıvı dolu bir keseler olarak basitçe tarif edilebilir. Benign (kanser olmayan) ya da malign (kanserli) olabilirler. Benign, büyümenin vücudun diğer bölümlerine yayılmadığı anlamına gelir. Bir kist kan, iltihap veya başka bir madde içerebilir. Beyinde, kistler bazen beyin omurilik sıvısı (BOS) içerir. BOS, beyini ve omuriliği yıkayan ve koruyan berrak bir sıvıdır. Bazı beyin kistleri doğumdan önce başlar.

Bir beyin kisti kanser olmasa bile hala sorunlara neden olabilir. Kist, beyin dokusuna basınç uygulayabilir ve baş ağrısı, görme problemleri veya bulantı gibi semptomlara neden olabilir. Eğer bu olursa, kisti çıkarmak için cerrahiye ihtiyaç duyabilirsiniz. Öte yandan eğer kist küçük ve büyümüyor ve semptomlara neden olmuyorsa, çocuk beyin cerrahınızın belirli aralıklarla yapılacak muayene ve filmlerle onu izlemesi yeterli olacaktır.

Beyin kistlerinin çeşitleri nelerdir?

1. Araknoid kist (leptomeningeal kist): Çoğunlukla hiç bir şikayeti olmayan hastanın başka bir sebep ile çekilen filmlerinde tesadüfen saptanan bu kistler beyinin kendi zarları arasında bulunan bir kisttir. Bu zar, beyin çevresindeki koruyucu örtülerden biridir. Bir araknoid kist BEYİN OMURİLİK SIVISI (BOS)içerir ve bu herkesin beyninde olan bir sıvıdır. Bunlar çoğunlukla çocuklarda görülür, ancak yetişkinlerde de olabilir. Bu tür bir kist erkeklerde kadınlardan daha sık görülür. Araknoid kistler tüm beyin kistlerinin en sık görülen ve çok büyük oranda hiç bir tedavi gerektirmeyen tipidir. Nadiren çok büyük boyutlarda olurlar ve bazı özel testler sonrası (EEG, göz dibi muayenesi, gelişimsel testler vb) size bunlar için cerrahi tedavi önerilebilir. Tedavi kararı alınırken hastanın o anki durumu, genel gelişmesi, nörolojik becerileri ve yaşı dikkate alınır.
2. Kolloid kist: Bu, içi sümüksü birjel dolu bir kisttir. Genellikle beyindeki 4 ventrikülün birinde oluşur. Ventriküller beyindeki BOS rezervuarlarıdır. Kolloid kistler genellikle üçüncü ventrikülde oluşur. Bu, beyinde merkezi bir konumdadır. Kistler, BOS akışını sık engelleyebilir ve pozisyonal baş ağrılarına neden olabilir. Bunlar, bir kişi belirli bir pozisyonda olduğunda meydana gelen baş ağrılarıdır. Bunlar genellikle yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve eğer sizde tespit edilirse muhtemelen cerrahi tedavi önerilecektir.
3. Dermoid kist: Bu, nadir görülen bir kist türüdür. Beyin ve omurilik doğumdan önce oluşurken birkaç deri hücresi hapsolur. Bu kistler ter bez hücreleri veya saç folikülü hücreleri bile içerebilir. Bunlar genellikle çocuklarda görülür. Bazen dışarı ile ilişkili olup akıntı ya da cilt altında şişlik yapabilirler. Hastadan hastaya değişmekle beraber takip ya da cerrahi tedavi gerektirebilirler.
4. Epidermoid kist: Bu, aynı zamanda bir epidermoid tümör olarak da adlandırılır. Bir dermoid kist gibi, beyin ve omurilik oluşurken hapsolan bir doku parçasından oluşur. Epidermoid kistler ter bezlerini veya saç folikül hücrelerini içermezler. Çok yavaş büyürler. Bu kistler genellikle bir kişi yetişkin olduğunda ilk kez ortaya çıkar.Eğer herhangi bir soruna neden oluyorlarsa çoğunlukla cerrahi olarak tedavi edilirler ancak iyi huylu da olsalar bu kistler tekrar büyüyebilir ve yeni ameliyatlar gerektirebilirler.
5. Pineal kist: Bu, beyinin ortasındaki pineal bezde oluşur. Bu tür bir kist genellikle sadece başka bir nedenle yapılan görüntüleme taramalarında ortaya çıkar. Pineal kistler nadiren sorunlara neden olur. Eğer büyürlerse, bazen görüşü etkileyebilirler ya da BOS dolaşımını bozarak kafa içi basınca neden olabilirler. Her yaştaki insanlarda görülebilirler.
6. Beyin absesi: Bu, beyinde herhangi bir yerde tek bir kist veya birden fazla kist şeklinde oluşur. Apse genellikle bakteriyel bir enfeksiyon tarafından oluşur. Bazen bir parazit veya bir mantar tarafından oluşturulurlar. Oldukça tehlikelidirler. Büyük oranda cerrahi tedavi ve uzun süre antibiyotik tedavisi gerektirirler.
7. Tümör kistleri: Bu, benign veya malign bir tümörden kaynaklanır. Bu kistler yukarıda syılan kistlere benzemezler ve çoğunlukla cerrahi tedavileri ve gerekli olduğu durumlarda kemoterapi ve radyoterapi gibi ek işlemlere gerek duyarlar.

Beyin kistinin belirtileri nelerdir?

Basit kistlerin çoğunlukla hiç bir belirtisi olmaz ve tesadüfen saptanırlar. Bunun yanı sıra kistin boyutuna, yerleştiği beyin bölgesine göre çok farklı bulguları da olabilir

Semptomlar kişiden kişiye farklıdıri sıklıkla görülen semptomlar şunlardır:

• Baş ağrısı
• Mide bulantısı ve kusma
• Görme problemleri, özellikle gözlerin her iki tarafında ani görüş kaybı
• İstemsiz hareketler, kas güçsüzlüğü veya felç
• Denge veya koordinasyon kaybı
• İşitme kaybı veya tinnitus (kulak çınlaması)
• Değişen bilinç durumu, örneğin uykululuk veya bilinç kaybı
• Konuşma veya dil problemleri
• Kişilik değişiklikleri veya duygusal değişimler
• Nöbetler - sara krizleri

Beyin kisti tanısı nasıl konulur?

Çoğu durumda, bir beyin kisti bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) taramalarıyla teşhis edilir. Ayrıca bir radyoloji teknisyeni veya radyolog genellikle bu taramaları yorumlar. Bu tür bir tarama, doktorun kafatası içindeki beyin dokusunu ve çevresini görüntülemesini sağlar. Bu testler ayrıca beyindeki her tür kist veya tümörün yerini ve büyüklüğünü belirlemeye yardımcı olabilir.

Beyin kisti tedavisi nasıl yapılır?

Beyin kistinin tedavisi genellikle kistin türüne, yerine ve büyüklüğüne bağlıdır. Eğer kist semptomlara neden olmuyorsa, doktor genellikle kisti izlemeyi ve düzenli MRG taramaları yapmayı tercih eder. Eğer kist büyüyorsa veya semptomlara neden oluyorsa, tedavi genellikle cerrahi olabilir. Kistin içeriği boşaltılabilir veya kist tamamen çıkarılabilir. Kistin içinde bir enfeksiyon varsa, antibiyotikler gerekebilir.

Bazı durumlarda, kistin tekrar oluşmasını önlemek için radyasyon tedavisi gerekebilir. Ayrıca, bir kişinin beyin kistinden kaynaklanan semptomları kontrol etmek için ilaçlara ihtiyacı olabilir. Bu semptomlar arasında baş ağrıları, nöbetler ve belirli beyin fonksiyonlarına ilişkin sorunlar bulunabilir.

Her durumda, bir beyin kisti teşhisi alan bir kişi, tedavi seçeneklerini ve potansiyel riskleri tartışmak için bir beyin cerrahı ile görüşmelidir.

Beyin Kistleri Hakkında Önemli Noktalar

• Beyin kistleri, beyinde oluşabilecek sıvı dolu keselerdir. Bunlar kanser olmayan (iyi huylu) veya kanser (kötü huylu) olabilirler.
• Beyin kistleri çocuklarda veya yetişkinlerde görülebilir. Bazı durumlarda, beyin kistleri doğumdan önce başlar ancak çok daha sonra belirtilere neden olur.
• Bir beyin kisti belirtiye neden olmuyorsa, bazen başka bir nedenle yapılan bir görüntüleme taramasında ortaya çıkar.
• Araknoid, koloid, dermoid, epidermoid, pineal, enfeksiyöz ve tümör kistleri olmak üzere farklı türlerde beyin kistleri bulunur.
• Beyin kistleri kanser olmasalar bile, beyin dokusuna baskı yapabilir ve belirtilere neden olabilir. Bazen bir kist, normal beyin omurilik sıvısı (BOS) akışını engelleyebilir. Bu, problemlere neden olabilir.
• Nörologunuz veya nöroşirurjeniniz, kisti cerrahi olarak çıkarmayı tavsiye edebilir. Eğer kist küçükse ve belirtiye neden olması olası değilse, sağlık hizmetleri sağlayıcınız onu izlemeyi ve durumun stabil kalıp kalmadığını görmeyi tercih edebilir.