BEYİNCİK SARKMASI
Genel Bilgiler, Belirtileri ve Tedavisi
AŞAĞIDA ANLATILANLAR GENEL BİLGİLER OLUP BEYİNCİK SARKMASI HASTALIĞI OLAN HER HASTA İÇİN GEÇERLİ DEĞİLDİR. EN DOĞRU BİLGİYİ TEDAVİNİZİ ÜSTLENEN BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ UZMANINDAN ALMANIZ GEREKMEKTEDİR.
Beyincik Sarkması Nedir?
Beyincik sarkması, kafatasının arka bölümünün dar veya şekil bozukluğuna bağlı olarak beyinciğin alt kısmının (tonsiller) omurilik kanalına doğru sarkmasıdır. Kafatasının arka - ense bölümünde yeterince yer olmadığı için beyincik kafatasının altındaki büyük delikten omuriliğe doğru sarkar. Bu durumun tıp dilindeki adı ARNOLD CHIARI hastalığı ya da CHIARI SENDROMU dur.
Beyincik sarkmasının doğuştan gelen bir hastalık olduğu kabul edilir. Hastalık çok büyük oranda sessizdir ve çoğu kişi beyincik sarkması olduğunu bilmez ve hiç bir şikayete sebep olmaz. Genellikle düşme, kaza, darp gibi nedenlerle çekilen beyin filmlerinde tesadüfen görülür ve maalesef ailelerde ÇOK BÜYÜK PANİĞE yol açar. Aşağıda da bahsedileceği gibi her beyincik sarkmasının ameliyat edilmesine gerek yoktur
Aslında Arnold Chiari Hastalığının 4 farklı tipi bulunmaktadır ve ilki hariç diğer 3' ü genellikle çok ciddi rahatsızlıklar ile birlikte görülmektedir. Burada anlatılanlar Arnold Chiari Hastalığı' nın en sık görülen şekli Tip 1 ile yani halk arasında bilinen adı ile "Beyincik Sarkması" ile ilişkilidir
Söylendiği gibi çoğunlukla hiç bir şikayete sebep olmayan bu hastalık aşağıdaki sorunlarla da kendini gösterebilir:
- Ense Ağrısı - Başın arkasında ağrı
- Denge bozukluğu yürüme güçlüğü
- Elde ayakta karıncalanma
- Yutmada zorlanma
- Başka bir sebeple açıklanamayan horlama
- Özellikle sıvıların burundan gelmesi
- Sırt ağrısı
- Sırtta eğrilme - skolyoz
Unutlumamalıdır ki bu bulguların hiç birisi beyin sarkmasına has bulgular değildir ve başka bir çok sebebi olabilir. Bu bulguların sizde olması beyincik sarkmanız olduğu anlamına gelmeyebilir.
Her Beyincik Sarkması Ameliyat Gerektirir Mi?
Cevap net olarak hayırdır. Beyin cerrahlarının dikkat ettiği bir kaç önemli nokta vardır. Filmlerde beyincik sarkması olması demek mutlaka ameliyat olmanız gerektiği anlamına gelmez.
Öncelikle sarkmanın derecesi önemlidir. Kitabi bilgi olarak çocuklarda 5 mm erişkinlerde ise 3 mm sarkma normal sınırlarda kabul edilebilir. Bundan daha fazla olan sarkmalar için bakılması gereken başka şeyler de vardır. Unutulmamalıdır ki filmleri değil hastaları ameliyat etmekteyiz. 7 mm sarkması olan ama başka hiç bir şikayeti ve nörolojik bulgusu olmayan hasta takip edilebilir.
İkinci olarak hastanın şikayetleri araştırılmalıdır. Örneğin bir ense boyun ağrısı yüksek tansiyon ile ya da boyundaki bir fıtık ya da kireçlenme ile alakalı olabilir. Hastanın şikayetlerinin başka şeylere bağlanamaması ve tek sorumlunun beyincik sarkması olması istenir.
Üçüncü olarak hastanın nörolojik muayenesi önemlidir. Beyincik sarkması olan bir hastada baş dönmesi, denge kaybı, yürüme bozukluğu, el ve ayaklarda güçsüzlük, his kaybı gibi bulgular varsa ameliyat gündeme gelebilir. Yine önemli kabul edilen bulgulardan birisi yumuşak damaktaki öğürme refleksinin ya da yutma refleksinin azalması ya da kaybolmasıdır.
Son olarak hastanın MR görüntülemesi önemlidir. Beyincik sarkması olan hastalarda beyin ile boynun birleştiği yerde beyin omurilik sıvısı dolaşımı bozulabilir ve buna bağlı olarak omurilik içinde içi sıvı dolu kistler oluşabilir. Böyle bir durumun varlığı doktorları ameliyat kararına daha da fazla yaklaştırır.
Sonuç olarak her hasta kendi içinde kendi tıbbi bulguları ile değerlendirilir ve ameliyat kararı buna göre alınır.
Beyincik Sarkması Ciddi Bir Hastalık Mıdır?
Çok büyük oranda insanda hiç bir ciddi probleme yol açmayan ve cerrahi bir tedavi gerektirmeyen bir hastalıktır.
Yukarıda anlatılan bulgular hastaların küçük bir bölümünde kendini gösterir ve bu hastalarda ameliyat gerekir.
Beyincik Sarkması Ameliyatı Büyük Bir Ameliyat Mıdır?
Beyin cerrahisinde hatta her cerrahide küçük ameliyat diye bir şey yoktur. Her ameliyat tıbbın her türlü girişiminde olduğu gibi kendine has problemler ve komplikasyonları beraberinde getirebilir.
Ancak genel olarak bakıldığında Beyincik Sarkması ameliyatları beyin ve sinir cerrahisinin uğraştığı diğer ameliyatlar - örneğin beyin tümröleri - kadar zorlu bir işlem değildir.
Ameliyatta Yapılan Nedir?
Ameliyat ensede tam orta hatta açılan bir yara ile başlar ve dokular kafatası kemiğine kadar ortaya konulur.
Ana amaç beyinciğin sıkıştığı yerde rahatlamasını sağlamaktır ve bu amaçla kafatasının boyuna yakın kısmından ufak bir kemik parçası çıkartılır.
Çoğu durumda beyin omurilik zarı açılıp bu zara bir yama dikilerek zarın da genişlemesi ve bu sayede altındaki beyinciğin kafatası içinde rahat hareket edebilir bir hale gelmesi sağlanır.Beyincik Sarkması Ameliyatı
Beyincik Sarkması Ameliyatları Başarılı Mı?
Bu ameliyatlar çok eskiden tanımlanmış ve çok uzun yıllardır güvenle uygulanan cerrahi girişimlerdir. Ameliyat sonrası hastaların çoğunda şikayetlerin azaldığı ya da tamamen kaybolduğu görülmektedir. Bu nedenle bu ameliyatlar oldukça başarılı kabul edilmektedir.
Ancak unutulmamalıdır ki her tür cerrahi yöntem gibi mükemmel bir uygulama değildir ve her zaman yüzde yüz başarılı olamamaktadır.
Hastanın yaşı ve altta yatan sebepler başta olmak üzere bir çok etken cerrahinin başarısını etkilemektedir. Ameliyatta amaçlanan ilk olarak problemin ilerlemesini önlemektir. Bir çok hastada ise ameliyat sonrasında şikayetlerde azalma hatta tamamaen kaybolma izlenir. Ek olarak eğer varsa omurilik içindeki kistlerin de küçüldüğü gözlenmektedir. Ancak bazı hastalarda ameliyat sonrası şikayetlerin tam olarak geçmediği ya da yeni şikayetlerin ortaya çıktığı gözlenebilir. Bu durumlar genellikle geçici olup zamanla düzelmektedir.
Tekrar hatırlatmak gerekirse önemli olan her zaman hastanın iyi durumudur. Bazı hastalarda filmlerde tam bir düzelme sağlanamaz ancak hastanın şikayetleri düzelir ve bu hastalar için cerrahi başarılı kabul edilir.
Çok nadir durumlarda ise yapılan işlem başarıya ulaşmaz ve hastaların şikayetlerinde ve/veya radyolojik görüntülemelerinde kötüleşmeler izlenebilir. Bu gibi durumlarda farklı tedaviler hatta farklı cerrahiler gündeme gelebilir.
Sonuç olarak Beyincik Sarkması ameliyatları oldukça başarılı cerrahi girişimlerdir. Ancak her hastanın kendi içinde değerlendirilmesi ve tedavi planının buna göre yapılması gerekmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Eğer ameliyatınızda beyin zarı açılıp yama ile dikilmiş ise karşılaşabileceğiniz en önemli problem bu yamadan beyin omurilik sıvısının kaçmasıdır. Çok büyük oranda baskılı pansumanlar ve yara bakımı ile çözülebilien bu durum bazen ikinci bir ameliyat ile yamanın sıvı kaçıran yerinin tekrar dikilmesini gerektirebilir. Bunun dışında bu bölgede yapılan her ameliyatta olduğu gibi boyun kaslarında ağrı ve hareket kısıtlılığı çok sık gözlenir ancak bu durum biraz zaman ve iyi bir ağrı kesici yönetimi ile 10-15 günde çöüzülür
Bu sorunun cevabı büyük olasılık ile HAYIRdır. Aksine beyincik sarkması yaşla beraber gerileyebilen bir hastalıktır. Çocuklarda genellikle 18 yaşına kadar büyüme ve gelişim devam ettiğinden bu yaşa kadar takip edilmesi önerilmektedir. Ancak 18 yaşından sonra sarkmanın gerilemesi beklenmektedir. Bu nedenle eğer doktorunuz şu an ameliyat gerekmiyor diyorsa büyük ihtimalle ileride de ameliyat olmanıza gerek kalmayacaktır. Ancak bu durum her hasta için geçerli değildir ve bazı hastalarda ilerleyen yaşlarda ameliyat gerekebilir. Bu nedenle doktorunuzun önerilerine uymanız önemlidir.
Bu konu kolay cevap verilebilecek bir konu değildir maalesef. Unutulmamalıdır ki bir çok insan tanı almadan normal hayatlarını yaşamakta ve doğum dahil her türlü işlem bu hastalarda yapılmaktadır. Bu durum için en uygun yaklaşım kadın doğum doktorları ve beyin cerrahlarının ortaklaşa vereceği karar sonrasında netleşmektedir.